تحلیل و برنامه¬ریزی «شهر دوستدار کودک» (cfc) از دیدگاه کودکان

تحقیق در حوزه شهرهای دوستدار کودک، به ویژه در اروپا، از سال های 1980 به بعد مورد توجه قرار گرفت. عمده این تحقیقات در راستای تخصیص حق شهروندی به بچه­ها و رسیدگی به خواسته­ها و نیازهای آنها بود. امروزه «شهر دوستدار کودک1» cfc)) مورد توجه برنامه­ریزان و دست­اندرکاران امور شهری قرار گرفته است، چرا که تعداد جمعیت کودکان مناطق شهری جهان (شهرهای کشورهای در حال توسعه) در حال افزایش هستند. پروژه­های شهر دوستدار کودک به طور عمده ایجاد فرصتی برای کودکان در راستای شکل دادن و یا تغییر محیط پیرامونشان است. کودکان و نوجوانان به عنوان اعضای جامعه با مجموعه­ای از خواسته­ها و نیازهای خاص، استفاده کنندگان محیط ساختگی هستند. هدف مقاله حاضر، مشارکت کودکان در ایجاد محیط ساخته شده اطرافشان و در نتیجه تحلیل نظراتشان است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای، اسنادی و بررسی­های میدانی است. با استفاده از متدولوژی گروه- بحث و روش­ مشارکتی، نظرات و نقاشی­های کودکان در ارتباط با وضعیت شهر قوچان و محیط زندگی­شان جمع­آوری و تحلیل شد. همچنین از یک گروه هدف به منظور استخراج نظرات دقیق­تر در ارتباط با ویژگی های مورد نظر شهر دوستدار کودک جهت برنامه­ریزی شهری استفاده شد. نتایج نشان می­دهد، اولین بار در سال 2007 میلادی «شهر بندیگو2» در استرالیا از طرف یونیسف به عنوان «شهر دوستدار کودک» و اولین شهری که تمام جنبه­ها و ویژگی­های یک شهر دوستدار کودک را از نظر یونیسف به خود اختصاص داده بود، معرفی و به رسمیت شناخته شد. «شهر اوز3» در استان فارس برای اولین بار در ایران، به عنوان «شهر دوستدار کودک» در سال 1389 انتخاب شده است. مطالعه موردی شهر قوچان نشان می دهد، قوچان گام­های نخستین را جهت تحقق شهر دوستدار کودک طی می­کنند؛ 64 درصد کودکان معتقد بودند تعداد زیادی درخت و فضای سبز و وسایل بازی مخصوص کودکان در محله خود ایجاد شود و با ارایه نظرات مختلف ضرورت توجه به مشارکت کودکاندرارتباطباموضوعطراحی و برنامه­ریزی محیط­های دوستدار کودک را در شهر قوچان مطرح کرده­اند. تحلیل نظرات کودکان شهر قوچان به منظور تحقق «شهر دوستدار کودک»، سازمان­های مؤثر و به ویژه شهرداری قوچان را به اتخاذ راهبردهای اجرایی و عملیاتی بیشتر تشویق می کند.